Wystawa Formy i liczby
Matematyka i sztuka wydają się dzisiaj bardzo odległe, lecz do XVIII wieku znajomość zasad perspektywy, twierdzenia Talesa i podobieństwa figur były niezbędne w pracy każdego malarza. Perfekcyjnie opanowali je znakomici artyści tacy jak Leonardo da Vinci, Piero della Francesca, czy też Jan Ziarnko, polski grafik pracujący na początku XVII wieku w Paryżu, autor pierwszego drukowanego traktatu o anamorfozie (1619). Na XVII-wiecznym pośmiertnym portrecie malarza włoskiego Fredrico Zuccariego, obok typowych atrybutów tej profesji, namalowano też tabliczkę z wielokątami. Z kolei na początku XX wieku Apollinaire, broniąc z wielką żarliwością sztuki kubistycznej, pisał w Les Peintres Cubistes (1913):
Można powiedzieć, że geometria jest tym dla sztuk plastycznych, czym gramatyka dla sztuki pisarstwa.
Matematyka była i wciąż jest językiem opisu, ujarzmiania, oswajania rzeczywistości. To ona tworzy ten język i równocześnie bada jego reguły. Praca matematyka to kreatywne zajęcie, czasem tak fascynujące, że naukowiec ulega pokusie wymyślenia nowego abstrakcyjnego alfabetu i jego reguł, dla czystej satysfakcji tworzenia, bez sięgania do źródeł, bez praktycznej weryfikacji, bez żadnej konkretnej potrzeby i użyteczności: matematyka dla matematyki. Urzekająca jest ta przygoda odkrywania, poszukiwania czegoś nowego, opisywania świata przy pomocy równań, figur i wzorów. Tej fascynacji ulegają także artyści próbując ukazać matematyczne aspekty rzeczywistości, logikę i geometrię w otaczającym nas świecie, a także przenikanie się realnego świata i matematyki.
Takie zainteresowania można było odkryć w pracach artystycznych eksponowanych na trzech poprzednich wystawach z cyklu Formy i liczby. Były one pokazywane w Galerii Pryzmat Krakowskiego Oddziału ZPAP w latach 2012, 2014 oraz 2016. Także podczas ekspozycji, która będzie przygotowana z okazji stulecia PTM, podczas Jubileuszowego Zjazdu Matematyków Polskich w 2019 roku, prezentowane będą dzieła nawiązujące do rozmaitych form geometrycznych, odzwierciedlające poszukiwania symetrii i matematycznych proporcji w naturze, ukazujące odkrywanie i zauroczenie symboliką liczb i figur geometrycznych, a także obrazy tworzone przy pomocy procesów algorytmicznych.
Robert Wolak