O perspektywach Jubileuszowego Zjazdu Matematyków Polskich
W dniach 3-7 września 2019 w Krakowie odbędzie się uroczysty Jubileuszowy Zjazd Matematyków Polskich z okazji 100-lecia powstania Towarzystwa Matematycznego (2 kwietnia 1919 roku w Krakowie), które wkrótce potem przekształciło się w Polskie Towarzystwo Matematyczne.
Jest rzeczą budzącą podziw, że w wyniszczonej przez rozbiory, podnoszącej się z niebytu Polsce, pojawiła się stosunkowo liczna grupa utalentowanych matematycznie młodych ludzi, którzy swym talentem i tytaniczną pracą potrafili przez dwudziestolecie 1919-1939 wprowadzić matematykę polską do czołówki matematyki światowej. Najbardziej znane są dokonania tzw. Szkoły Lwowskiej, związane m.in. z nazwiskami Banacha, Mazura, Schaudera, Steinhausa i Ulama, oraz Szkoły Warszawskiej, gdzie tworzyli m.in. Borsuk, Eilenberg, Kuratowski, Leśniewski, Sierpiński, Tarski. Także w innych ośrodkach w Polsce matematycy osiągali znaczące rezultaty. Można tu przykładowo wymienić matematyków krakowskich (Leja, Ważewski, Zaremba), wileńskich (Marcinkiewicz, Zygmund) czy poznańskich (Rejewski, Różycki, Zygalski - kryptolodzy znani ze złamania szyfru Enigmy).
Ten wspaniały rozwój został brutalnie przerwany przez wybuch Drugiej Wojny Światowej, w wyniku której wielu matematyków straciło życie. Wielu też (przed wojną lub tuż po niej) opuściło Polskę i w miejscach, gdzie los ich rzucił, kontynuowali rozpoczęte w Polsce badania. Takie nazwiska jak Bergman, Tarski, Ulam są powszechnie znane i wysoko cenione nie tylko w świecie matematyki, ale w świecie nauki w ogóle. Dzięki obecności wybitnych polskich matematyków w czołowych uczelniach światowych kontakt polskiej matematyki z najnowszymi osiągnięciami światowymi przełamywał izolację polskiej nauki w latach 1945-1990. Współpraca z polskimi emigrantami dawała kolejnym pokoleniom polskich matematyków możliwość studiów, pracy i badań na czołowych uniwersytetach świata. Część z nich pozostała na Zachodzie i osiągnęła sukcesy naukowe będąc w bliskim kontakcie z matematykami pracującymi w Polsce. Skalę sukcesu obrazuje wysoka liczba wywodzących się z Polski zaproszonych mówców na kongresach matematycznych (International Congress of Mathematics (ICM) i European Congress of Mathematics (ECM)). Wielu z tych wybitnych matematyków będzie uczestniczyło w jubileuszowym spotkaniu 3-7 września 2019.
Obrady Zjazdu staną się okazją do podsumowania ostatnich stu lat matematyki polskiej. Będzie to miejsce spotkań, dyskusji oraz przedstawiania planów na przyszłość. Nakreślona zostanie wizja rozwoju, dzięki której być może jeszcze bardziej wzrośnie znaczenie matematyki polskiej w świecie i w najbliższych latach osiągnie tak wysoką pozycję, jaką miała w okresie dwudziestolecia międzywojennego.
W spotkaniu brać będą udział przedstawiciele świata matematyki z polskich uczelni, a także matematycy związani z Polską, ale pracujący na uczelniach zagranicznych (w tym również tych najbardziej prestiżowych). Oprócz naukowców, w Zjeździe uczestniczyć będą nauczyciele matematyki oraz przedstawiciele innych środowisk ściśle związanych z matematyką. Zjazd będzie zatem okazją do integracji tych licznych, często bardzo zróżnicowanych środowisk.
Wykłady wybitnych matematyków z całego świata, dyskusje panelowe o stanie matematyki (i ogólnie nauki) prowadzone przez najważniejszych przedstawicieli środowiska matematycznego, spotkania z tymi, którzy od wielu lat przebywają za granicą, zebranie w jednym miejscu tych, których ogromny dorobek zapewnił im już miejsce w historii matematyki, z tymi, którzy dopiero wchodzą w świat poważnej matematyki - wszystko to spowoduje, że spotkanie w Krakowie będzie niepowtarzalnym wydarzeniem, które ma szansę nadać impet dalszemu rozwojowi matematyki polskiej oraz przybliży społeczeństwu dokonania Polskiej Matematyki.
Włodzimierz Zwonek
Dziekan Wydziału Matematyki i Informatyki
Uniwersytetu Jagiellońskiego